Η βασική λειτουργία της μνήμης τυχαίας προσπέλασης ή μνήμης RAM, είναι η προσωρινή αποθήκευση ψηφιακών δεδομένων και η πρόσβαση στα αποθηκευμένα δεδομένα στον ίδιο χρόνο, οποιαδήποτε κι αν είναι η τοποθεσία τους, σε αντίθεση με συσκευές αποθήκευσης δεδομένων, όπως οι σκληροί δίσκοι, στων οποίων τα δεδομένα η πρόσβαση μπορεί να γίνει μόνο με προκαθορισμένο τρόπο.
Τα δεδομένα τα οποία αποθηκεύει η RAM είναι αυτά στα οποία ο επεξεργαστής και η κάρτα γραφικών χρειάζεται να έχουν άμεση πρόσβαση. Έτσι, η μνήμη RAM είναι καθοριστική για την ομαλή λειτουργία του συστήματος και ειδικά για την αποτελεσματική εκτέλεση εργασιών όπως η χρήση πολλών διαφορετικών εφαρμογών ταυτόχρονα.