Αποτελεί μια αναγκαία συσκευή για κάθε ηλεκτρονικό υπολογιστή, αλλά συμβαίνει να απουσιάζει από τα σπίτια της πλειονότητας των χρηστών! Ο λόγος για το UPS που οι περισσότεροι δεν γνωρίζουν τι είναι και σε τι χρησιμεύει, κατανοούν όμως, τη ζωτική σημασία του και σπεύδουν να το προμηθευτούν αφότου προκληθεί ζημιά στο σύστημα του pc τους, εξαιτίας της απουσίας του.
Το UPS είναι μια ηλεκτρονική συσκευή που συνδέεται με την κύρια παροχή ρεύματος προκειμένου να συνδεθούν σε αυτή άλλες συσκευές, όπως ο υπολογιστής, με σκοπό οι δεύτερες να προστατεύονται από τις αυξομειώσεις στην τάση της ηλεκτρικής ενέργειας αλλά και για να τροφοδοτούνται με ρεύμα, αν διακοπεί η παροχή από το κεντρικό δίκτυο. Παρέχει με άλλα λόγια, προστασία και αυτονομία, όταν καθίσταται αναγκαίο. Η εν λόγω συσκευή ονομάζεται UPS διότι πρόκειται για αρκτικόλεξο των όρων Uninterruptible Power Supply (Αδιάλειπτη Παροχή Ενέργειας) και στην αγορά κυκλοφορούν τρεις τύποι μοντέλων, για να εξυπηρετούν τις ξεχωριστές ανάγκες των χρηστών.
Οι αυξομειώσεις στην τάση του ρεύματος -οι οποίες δεν συμβαίνουν τόσο σπάνια όσο πιθανώς φαντάζεστε, ειδικά σε περιόδους με αυξημένη ζήτηση σε ανάγκες ρεύματος- δύνανται να καταστρέψουν τις ηλεκτρονικές συσκευές, ακόμα και αν αυτές είναι συνδεδεμένες με πολύπριζο ασφαλείας. Μπορεί το UPS να μην ενισχύει τις επιδόσεις του υπολογιστή σας, ωστόσο θεωρείται απαραίτητο να τον συνοδεύει, καθώς συμβάλλει στη μακροζωία του, προστατεύει τα ηλεκτρονικά του μέρη από το να καούν λόγω των απότομων εναλλαγών της τάσης του ρεύματος και τον διατηρεί ανοιχτό χάρις στους συσσωρευτές του, για σεβαστό χρονικό διάστημα.
Διαβάστε στη συνέχεια, ποιοι είναι οι τύποι των UPS, ποια χαρακτηριστικά τους χρειάζεται να εξετάσετε προτού πραγματοποιήσετε την αγορά σας, πώς θα επιλέξετε το καταλληλότερο για τις συσκευές σας και χρηστικές πληροφορίες για την καλή λειτουργία και συντήρησή του.
Αν πραγματοποιείτε έρευνα αγοράς προκειμένου να προμηθευτείτε ένα UPS με στόχο να συνδέσετε τις συσκευές που θέλετε να προστατεύσετε, σίγουρα έχετε παρατηρήσει διαφορετικά κόστη σε φαινομενικά παρεμφερή μοντέλα. Αυτό συμβαίνει γιατί υπάρχουν 3 τύποι UPS, που απευθύνονται σε διαφορετικές ανάγκες των χρηστών.
Offline/Standby UPS
Πρόκειται για τον οικονομικότερο τύπο UPS και λειτουργεί σαν μία μεγάλη μπαταρία για τις συσκευές που είναι συνδεδεμένες με αυτό. Η συσκευή βρίσκεται σε κατάσταση αναμονής με φορτισμένη πλήρως την μπαταρία της, η οποία τίθεται σε λειτουργία μόλις διακοπεί η παροχή ρεύματος από το δίκτυο. Το UPS αλλάζει μηχανικά την τροφοδοσία στη μπαταρία σε 20 με 100 χιλιοστά του δευτερολέπτου -χρόνο ικανοποιητικό για να μην προκληθεί ζημιά στις συνδεδεμένες συσκευές.
Line Interactive UPS
Η λειτουργία του Line Interactive UPS προσιδιάζει σε εκείνη του Standby τύπου με τη διαφορά ότι περιλαμβάνει έναν ειδικό μετασχηματιστή, ο οποίος τίθεται σε λειτουργία όταν η συσκευή αναγνωρίζει ότι η τάση του ηλεκτρικού ρεύματος παρουσιάζει διακυμάνσεις, χωρίς να διακόπτεται εντελώς. Ο μετατροπέας επιπλέον, περιέχει κυκλώματα που φιλτράρουν τον θόρυβο, εξισορροπούν την τάση, τη συχνότητα και την ποιότητα του ρεύματος. Αποτελεί ένα προϊόν εξελιγμένου τεχνολογικού σχεδιασμού που προορίζεται για οικιακή και επαγγελματική χρήση.
Online UPS
Το Online UPS έχει υψηλότερο κόστος σε σχέση με τους δύο άλλους τύπους αλλά προσφέρει μεγαλύτερη προστασία και αυτονομία των συσκευών που συνδέονται με αυτό. Αντί να φορτίζει τις μπαταρίες του και να ενεργοποιείται όταν εναλλάσσεται ή διακόπτεται η παροχή ρεύματος, απομονώνει εντελώς τις συνδεδεμένες σε αυτό συσκευές σας από το κεντρικό δίκτυο. Στην ουσία, λειτουργεί ως φίλτρο του ηλεκτρικού ρεύματος που δέχεται από το δίκτυο, αποθηκεύοντας την ενέργεια που λαμβάνει στις μπαταρίες του από τις οποίες τροφοδοτείται ο εξοπλισμός που σας ενδιαφέρει. Σε περίπτωση που κοπεί ξαφνικά η παροχή ηλεκτρικού ρεύματος, ακριβώς επειδή οι μπαταρίες του UPS παρέχουν ενέργεια στις άλλες συσκευές σας, δεν χρειάζεται να πραγματοποιηθεί κάποια εναλλαγή και έτσι δεν χάνεται πολύτιμος χρόνος για τη ζωή των συνδεδεμένων συσκευών σας.
Εκτός από τους τύπους των UPS, σημαντικό ρόλο διαδραματίζουν και μερικά άλλα χαρακτηριστικά αυτών των συσκευών τα οποία έχουν να κάνουν με τη διάρκεια λειτουργίας τους όταν χρησιμοποιούν τις μπαταρίες, με τη δυνατότητα αντικατάστασης των μπαταριών, με τις θύρες σύνδεσης που έχουν ενσωματωμένες αλλά και με το λογισμικό διαχείρισής τους.
Software
Στην αγορά θα εντοπίσετε πολλά μοντέλα UPS τα οποία διαθέτουν θύρα USB για να συνδέονται με τον υπολογιστή και συνοδεύονται από λογισμικό προκειμένου να γίνεται πιο εύκολα η διαχείρισή τους. Αν διακοπεί το ρεύμα, το σύστημα ειδοποιεί τον χρήστη και ακόμη, αποθηκεύει αυτόματα τα δεδομένα και απενεργοποιεί τον υπολογιστή (ή όποια άλλη συσκευή είναι συνδεδεμένη) με ασφάλεια. Το software επιπρόσθετα, σάς προσφέρει τη δυνατότητα να ελέγχετε την κατάσταση του UPS ενώ κάποια μοντέλα σάς επιτρέπουν να παρακολουθήσετε αλλά και να διαχειριστείτε τη συσκευή από μακριά.
Runtime
Πριν επιλέξτε το UPS που θα αγοράσετε, δώστε ιδιαίτερη προσοχή στον χρόνο λειτουργίας της συσκευής με μπαταρία, γιατί αντικατοπτρίζει την ώρα που έχετε στη διάθεσή σας για να αποθηκεύσετε τις εργασίες σας και να απενεργοποιήσετε ομαλά τις συσκευές σας, από τη στιγμή που θα έχει διακοπεί η παροχή ρεύματος από το κεντρικό δίκτυο και ενεργοποιηθούν οι μπαταρίες. Έχετε κατά νου ότι το runtime που αναγράφεται στα τεχνικά χαρακτηριστικά του UPS, δεν είναι δυνατό να ανταποκρίνεται στην πραγματικότητα απόλυτα, καθώς εξαρτάται σημαντικά από το αριθμό των συσκευών που είναι συνδεδεμένες στο UPS και την ενέργεια που αυτές καταναλώνουν.
Θύρες σύνδεσης
Προτού καταλήξετε στο UPS που θα αγοράσετε, σκεφτείτε πόσες συσκευές σκοπεύετε να συνδέσετε με αυτό, μετρήστε τις θύρες που η συσκευή διαθέτει και επιλέξτε μία με περισσότερες για παν ενδεχόμενο. Σε περίπτωση που επιθυμείτε να συνδέσετε με το UPS και συσκευές τηλεπικοινωνίας, ελέγξτε αν διαθέτει και θύρες RJ για τηλεφωνική γραμμή.
Αντικατάσταση μπαταριών
Το UPS περιέχει επαναφορτιζόμενες μπαταρίες οι οποίες μετά από ένα χρονικό διάστημα παύουν να λειτουργούν. Σε πολλά μοντέλα συμβαίνει να μην είναι εφικτή η αντικατάστασή τους από τον ίδιο τον χρήστη, αλλά να απαιτείται αλλαγή από τα χέρια τεχνικού. Καλό είναι λοιπόν, να διαλέξετε ένα UPS στο οποίο να μπορείτε εσείς να πραγματοποιείτε αλλαγή στις μπαταρίες όποτε χρειάζεται, πληρώνοντας μόνο το κόστος της καινούριας.
Όπως πιθανώς έχετε αντιληφθεί, δεν μπορεί να γίνεται λόγος για καμία «ιδανική συσκευή», αν αυτή δεν ανταποκρίνεται επαρκώς στις ανάγκες σας και δεν σας εξυπηρετεί. Το ιδανικό UPS για τις συσκευές σας λοιπόν, είναι εκείνο που θα τις προστατεύει πλήρως και θα διευκολύνει και εσάς στη διαχείρισή του. Επομένως, κρίνεται εξαιρετικά σημαντικό να έχετε εξετάσει εκ των προτέρων πόση χωρητικότητα απαιτούν οι συσκευές που σκοπεύετε να συνδέσετε στο UPS από τις μπαταρίες του.
Δηλαδή, πρέπει να υπολογίσετε τη συνολική ισχύ (σε Watt) των συσκευών που επιθυμείτε να προστατέψετε με το UPS -πόσο ρεύμα καταναλώνουν όλες μαζί- και να σιγουρευτείτε ότι αυτός ο αριθμός δεν ξεπερνάει τη χωρητικότητα του κάθε μοντέλου, τη μέγιστη ισχύ που το UPS μπορεί να «αντέξει» (σε VA). Πώς θα το κάνετε αυτό; Σημειώστε τα Watt της κάθε συσκευής που πρόκειται να συνδέσετε, προσθέστε τα και πολλαπλασιάστε με το 1,6 προκειμένου να καταλήξετε στα Volt-Ampere που χρειάζεται να έχει το UPS. Αυτή η τιμή δηλώνει αν η νέα σας συσκευή θα μπορεί να ανταποκριθεί στις απαιτήσεις του εξοπλισμού σε ρεύμα και δεν έχει σχέση με τον χρόνο που θα μπορεί να τις τροφοδοτεί με ενέργεια.
Ο υπολογισμός της αυτόνομης διάρκειας των μπαταριών του UPS εξαρτάται από ποικίλους παράγοντες και δεν γίνεται να υπολογιστεί με ακρίβεια -δεν είναι πολύ εύκολο να βρείτε ακριβώς πόσο χρόνο έχετε στη διάθεσή σας από τη στιγμή που θα διακοπεί η παροχή ηλεκτρικού ρεύματος και θα ενεργοποιηθεί η συσκευή σας για να σώσετε τα αρχεία σας και να απενεργοποιήσετε τις συνδεδεμένες σε αυτή με ασφάλεια. Και αυτό γιατί, εξαρτάται από τον αριθμό των συσκευών που θα είναι συνδεδεμένες με το UPS, την ενέργεια που αυτές χρειάζονται για να λειτουργούν κανονικά, το στάδιο φόρτου εργασίας τους και ούτω καθεξής. Επιπλέον, χρειάζεστε και πληροφορίες σχετικά με τις μπαταρίες που το κάθε μοντέλο UPS περιλαμβάνει τις οποίες μπορείτε να αναζητήσετε στις ιστοσελίδες των κατασκευαστών και να κάνετε τις απαραίτητες μετατροπές και υπολογισμούς. Αν έχετε στη διάθεσή σας όλα τα στοιχεία θα πρέπει να πολλαπλασιάσετε τα στοιχεία DV Voltage, AH Rating και Αποδοτικότητας της μπαταρίας, να διαιρέσετε το αποτέλεσμα με τη χωρητικότητα σε VA για να βρείτε τον χρόνο αυτόνομης ζωής των μπαταριών του UPS σε λεπτά.
Επομένως, τα βήματα που θα σας οδηγήσουν στην επιλογή του καταλληλότερου για τις ανάγκες σας UPS είναι τα εξής:
- 1. Καταγράψτε ποιες συσκευές θέλετε να προστατεύσετε.
- 2. Υπολογίστε την ισχύ σε Watt που αυτές χρειάζονται.
- 3. Επιλέξτε τον τύπο UPS που επιθυμείτε.
- 4. Εξετάστε ποιο μοντέλο διαθέτει ισχύ μεγαλύτερη από εκείνη που έχουν ανάγκη οι άλλες συσκευές, προσθέτοντας ένα 20 με 30% ώστε να διασφαλίσετε ότι η λειτουργία του δεν θα κινείται στα ανώτατα όρια.
Όπως κάθε συσκευή, έτσι και το UPS χρήζει φροντίδας και σωστής μεταχείρισης ώστε να λειτουργεί σωστά και να σας εξυπηρετεί. Τα ηλεκτρονικά του μέρη και οι συσσωρευτές που περιέχει είναι απαραίτητο να λειτουργούν σε θερμοκρασία που δεν ξεφεύγει από τα όρια του 0 και των 40°C και σε υψόμετρο μέχρι 1000 μέτρα από την επιφάνεια της θάλασσας. Οι ιδανικές θερμοκρασίες για την εν λόγω συσκευή είναι μεταξύ 15 και 25°C ώστε να επιμηκυνθεί το όριο ζωής των συσσωρευτών.
Ακόμη, είναι απαραίτητο για το UPS να φροντίζετε τον σωστό αερισμό του. Τοποθετήστε το σε σημείο καθαρό από σκόνες και χωρίς υγρασία, προκειμένου να εξασφαλίσετε την καλή λειτουργία του. Αν προμηθευτείτε UPS μεγάλης ισχύος, όπως θα διαβάσετε και στις οδηγίες χρήσης που παρέχονται από τον κατασκευαστή, πρέπει να το τοποθετήσετε μακριά από άλλα μηχανήματα ευαίσθητα στα ηλεκτρομαγνητικά πεδία που αναπτύσσει, όπως είναι μερικές ειδικές ιατρικές συσκευές.
Μπορεί το UPS να υπερφορτωθεί;
Η υπερφόρτωση είναι αλήθεια πως αποτελεί ένα σοβαρό πρόβλημα για όλα τα μοντέλα UPS, επηρεάζοντας σημαντικά τη λειτουργία τους. Γι αυτόν τον λόγο οι κατασκευαστές τοποθετούν φωτεινές και ηχητικές ενδείξεις οι οποίες ενημερώνουν τους χρήστες σε περίπτωση υπερφόρτωσης. Έτσι, ο καθένας έχει χρόνο στη διάθεσή του ώστε να πράξει όσα συστήνονται στο εγχειρίδιο χρήσης του UPS ώστε να προστατεύσει τις συσκευές του. Αν η υπερφόρτωση κριθεί από το ηλεκτρονικό σύστημα του UPS ότι είναι υπερβολικά οριακή, τότε η συσκευή κλείνει αυτόματα, προλαβαίνοντας πιθανή πρόκληση ζημιάς.
Καλή και επιτυχημένη αγορά!